ချစ်လို့ရေးတာဖတ်ပါ (ဒေါက်တာစိုးသန်း)

"ချစ်လို့ရေးတာ ဖတ်ပါ"

ကျောင်းသားလူငယ်များအတွက် ကျွန်တော့ရဲ့ နှစ်သစ်လက်ဆောင်...........🌈🌈🌈



ကျွန်တော့မှာ ဆယ်တန်းစာမေးပွဲကြီးကိုဖြေဆိုထားပြီး အောင်စာရင်းကိုစောင့်နေကြတဲ့ တူလေး တူမလေးတွေရှိပါတယ်။ ကျောင်းပိတ်ရက်ရှည်တွေကို ခလေးတွေ အကျိုးရှိအောင်မသုံးတတ်မှာကို စိုးရိမ်မိတယ်။ "An idle brain is the devil's workshop." ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားရှိသလို "အားလပ်ချိန်များသည် လူငယ်များအား ပျက်စီးခြင်းတွင်းဝသို့ပို့ပေးရန် အသင့်စောင့်ဆိုင်းနေသော ကူးတို့ဆိပ်ကြီးများသဖွယ်ဖြစ်နေတတ်သည်" လို့လည်း ဆရာကြီးအောင်သင်းက သတိပေးထားခဲ့ဖူးပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် နွေရာသီပိတ်ရက်တွေကို အကျိုးရှိစွာသုံးတတ်ရန် သူတို့အတွက် ဆောင်းပါးလေးတစ်ပုဒ်လောက်ရေးချင်ခဲ့တာကြာပါပြီ။ သင်္ကြန်ပိတ်ရက်လေးမှာ အဲဒီလူငယ်လေးတွေအတွက် ရင်ထဲကပြောချင်တဲ့ စကားတွေကို ချရေးဖို့ အချိန်ရခဲ့လို့ ရေးလိုက်ပါပြီ။ ပြောချင်တာတွေကများနေလို့ topic လေးတွေ ဆယ်ခုခွဲပြီးရေးလိုက်တယ်။ လူငယ်တွေအားလုံးလည်း ဖတ်မိရင် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ အကျိုးရှိနိုင်ကောင်းရဲ့လို့ ယူဆမိလို့ ဒီမှာ post တင်လိုက်ပါရစေ။ လူကြီးများ အောင်မြင်နေသော ဆရာကြီးများအတွက် မရည်ရွယ်ပါ။ မြန်မာလူငယ်များ တိုးတက်စေရန် guidelines လေးတွေချပြခြင်းသာ။ ဖတ်ကြည့်ပြီး အများအတွက်လည်း အကျိုးရှိနိုင်မယ်ထင်ရင် share လို့ရပါတယ်။



၁။ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးတိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် ဂရုစိုက်ပျိုးထောင်ပေးပါ။🍏



ဒီမှာ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေး ဆိုတာ အင်္ဂလိပ်လို personality လို့ခေါ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ ရုပ်ရည်သွင်ပြင်က လူကြည့်လိုက်ရင် သပ်သပ်ရပ်ရပ် သန့်သန့်ရှင်းရှင်း တည်ကြည်ရိုးသားတဲ့ပုံ ကို personality ကောင်းတယ်လို့ပြောကြလေ့ရှိတယ်။ အပေါ်ယံရုပ်ရည် ချောမောလှပတာကို ပြောတာမဟုတ်ပါဘူး။ လူငယ်တွေကို ဆံပင်ပုံသပ်သပ်ရပ်ရပ် ဝတ်စားပုံ သေသေသပ်သပ်ရှိပြီး ယုံကြည်အားကိုးထိုက် လေးစားထိုက်တဲ့ပုံမျိုး နေ့စဉ်ပြုမူနေထိုင်ကြစေချင်ပါတယ်။



 စဉ်းစားကြည့်ပါ...မိမိသာ လုပ်ငန်းရှင်သူဌေးကြီးတစ်ယောက် ဖြစ်ခဲ့လို့ အလုပ်ခေါ်တဲ့ အင်တာဗျုး လာဖြေသူနှစ်ဦးအနက် လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်မှုတွေ ပညာအရည်အချင်းတွေတူနေကြစေဦးတော့ တစ်ဦးက ဆံပင်ဖားယား အဝတ်အစား ဗိုသီဗတ်သီ နောက်တစ်ဦးကတော့ သပ်သပ်ရပ်ရပ် သန့်ရှင်းတဲ့ personality နဲ့။ ဆိုတော့ကာ အဲဒီနှစ်ဦးထဲက ဘယ်သူ့ကို သင်အလုပ်ခန့်မလဲ...အဖြေက ရှင်းပါတယ်နော်။

အလုပ်အင်တာဗျုးတွေမှာက first impression ဟာ အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ ထိုနည်းတူစွာပဲ လူမှုလောက ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးနဲ့ စီးပွားရေးနယ်ပယ်တွေမှာလည်း လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကို ပထမဦးဆုံး တွေ့ဆုံကြတဲ့ အခါမှာ တစ်ဦးကို တစ်ဦးက အပြန်အလှန်အကဲခတ်ကြပြီး အဲဒီ first impression ပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ဒီလူဟာ ဘယ်လိုလူစားဖြစ်တယ်...ပေါင်းသင်းလက်တွဲရမဲ့လူလား ဝေးဝေးမှာနေရမဲ့လူမျိုးလား ဆိုတာ စိတ်ထဲမှာမှတ်ချက်ချတတ်ကြတယ်လေ။ ဒါကြောင့်မို့ first impression ဟာ အရေးကြီးကြောင်းကို ညွှန်းဆိုတဲ့ "First cut is the deepest" ဆိုတဲ့ စကားတောင်ရှိသေးတယ် မဟုတ်ပါလား။



ဆိုတော့ကာ personality ကောင်းအောင် ဘာတွေလုပ်သင့်သလဲ လို့မေးလာခဲ့ရင် ကိုယ့်ကိုယ်ကို လှပကြော့ရှင်းအောင် သခြင်း personal grooming အစား personal hygine

လို့ ခေါ်တဲ့ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု ကိုသာ အလေးထား အကြံပြုချင်ပါတယ်။ ထပ်ပြောမယ်နော်... personal grooming အတွက် အချိန်တွေ ငွေတွေ အကုန်ခံဖို့ပြောနေတာ မဟုတ်ပါ... personal hygine အရေးကြီးကြောင်းကို ပြောနေတာပါ။

သန့်ရှင်းစွာနေထိုင်တတ်မှု နဲ့ ကျန်းမာရေးဟာလည်း တိုက်ရိုက်အချိုးကျတယ်ဆိုတာ ငြင်းလို့မရပါ။ ဆံပင်ကို အမြဲ သေသပ်အောင်ထား။ မျက်နှာ ခြေလက် အမြဲသန့်ရှင်းနေပါစေ။ oral hygine ခံတွင်းသန့်စင်ရေး၊ body odor (BO) ခန္ဓာကိုယ်က အနံ့အသက် မထွက်အောင် ဂရုစိုက်ပြီး ချွေးနံ့ပျောက်ဆေးသုံးတာမျိုး၊ သပ်ရပ်စွာ အချိန်အခါ နေရာဒေသနဲ့ လိုက်လျှောညီထွေမှုရှိအောင် ဝတ်စားတာတွေ....ယဉ်ကျေးပြူငှာစွာ စကားပြောဆိုတတ်... စိတ်အေးအေးထားပြီး သူတပါးကို လေးစားစွာ နေရာပေးဆက်ဆံတတ်တာတွေ...ဒါတွေအားလုံးကိုခြုံငုံပြီးပြောရင်...personality ကောင်းတဲ့သူ...လို့နိဂုံးချုပ်လို့ရပါတယ်။



၂။ နိုင်ငံကြီးသားပီသပါစေ။🍏



နိုင်ငံကြီးဆိုတာ ဖွံဖြိုးတိုးတက်ပြီးသော နိုင်ငံကြီးများ develpoed countries ကို ဆိုလိုတယ်။ တိုင်းပြည် အရွယ်အစားအလွန်ကြီးတဲ့ China တို့ India တို့က သာမန်လူတွေလိုပြုကျင့်ခိုင်းတာ မဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံခြားခရီးထွက်ဖူးသူတွေ Chinese သို့မဟုတ် Indian tourists တွေနဲ့ ကြုံဖူးသူတွေဟာ ဘာကြောင့် ကျွန်တော်ဒါမျိုးပြောတာကို နားလည်မှာပါ။ သူများနိုင်ငံကို အပုတ်ချပြောခြင်းမဟုတ်ပါ။

(တခါ မိသားစုနဲ့ခရီးထွက်တာ hotel မှာ breakfast ကျွေးချိန် တရုပ်ပြည်က tourist အဖွဲ့နဲ့သွားတိုးတယ်။ four stars ဟိုတယ်က breakfast buffet counter မှာ ကိုယ်စားဖို့ ဘာမှမကျန်လောက်အောင် သူတို့အဖွဲ့က အော်ကာဟစ်ကာနဲ့ အားလုံးကို ပုဂံတွေအထပ်ထပ်နဲ့ အပြည့်မချသွားကြတာ ကြောက်ခမန်းလိလိပါပဲ)



ဒီနိုင်ငံကြီးနှစ်ခုဟာ အရွယ်ပမာဏကြီးပြီး လူတွေကလည်း အလွန်များတော့ အားလုံးက တွန်းတွန်းတိုက်တိုက် နေထိုင်သွားလာနေကြရတာ။ မိမိကိုယ်ကို India မှာ ရထားဘူတာရုံတစ်ခုမှာ rush hours မှာရောက်နေတယ်လို့ စိတ်ကူးကြည့်ပါလား။ အတွေးထဲမှာတောင် မူးသွားလိမ့်မယ်။ တန်းစီတာ မရှိ။ ကိုယ့်အလှည့် သူ့အလှည့် ဦးစားပေးတာမရှိ ... Every man for himself. ပဲ။ ကိုယ် လုပ်နိုင်မှ ကိုယ်တိုးဝှေ့နိုင်မှ ဆိုတဲ့ အကျင့်က လူတိုင်းမှာပါလာပြီးသား။ အနည်းဆုံး Bangkok, Singapore, Japan ရောက်ဖူးသူတွေဆိုရင်တော့ သိကြမှာပါ...ဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ အဲဒီနိုင်ငံက လူတွေဟာ ဘယ်လို နိုင်ငံကြီးသားပီသစွာ တန်းစီစောင့်ကြ၊ တစ်ဦးကိုတစ်ဦး ဦးစားပေးတတ်ကြ၊ စည်းနဲ့ကမ်းနဲ့ အိနြေ္ဒရရ သွားလာနေထိုင်တတ်ကြတာတွေဟာ အားကျစရာ အတုယူစရာကောင်းပါတယ်။ ကောင်းမွန်တဲ့ အလေ့အကျင့် အပြုအမူတွေကို အတုယူ ကျင့်သုံးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အတန်းပညာတွေတတ်ထားပြီးတဲ့အပြင် ကမ္ဘာတလွှားက လူတွေနဲ့ ရင်ဘောင်တန်းအလုပ်လုပ်နိုင်အောင် good manners တွေကိုလည်း သိထား လိုက်နာကြရမှာပါ။ "Good manners will open doors that the best education cannot." ဆိုတဲ့စကားလည်းရှိပါတယ်။



globalization လို့အော်နေကြတဲ့ခေတ်ကြီးထဲမှာ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေကို mannerism မရှိလို့ သူများက မေးငေါ့မှာ ဝေဖန်မှာကိုတော့ မိတ်ဆွေတို့လည်းကြိုက်မယ်မထင်ပါ။



ဆိုတော့ကာ အတိုချုပ်ရရင်....

cashier, supermarket checkout counter, ATM တို့ ဓာတ်လှေခါးတို့မှာ စနစ်တကျတန်းစီတာ၊

 သူများတွေတန်းစီစောင့်နေတာကို ဝင်ကြားမဖြတ်တာ (never ever cut the queue)၊

စကားကို အော်ကြီးဟစ်ကျယ်မပြောတာ၊

public places အများပြည်သူနဲ့ဆိုင်တဲ့နေရာတွေမှာ handphone ကို ringtone အကျယ်ကြီးထားပြီး ဖုန်းကိုလည်းအော်ကြီးဟစ်ကျယ်ပြောတာမျိုးတွေ ရှောင်ကျဉ်တာ၊

အမှိုက်ကိုသတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာမှာသာပစ်တာ၊

ခလေးတွေ အမျိုးသမီးတွေ သက်ကြီးရွယ်အို senior citizens တွေကို ဦးစားပေးတတ်တာ၊

လူတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် personal space ပေးတတ်တာ၊

escalator မှာ ညာဖက်ကပ်ပြီးရပ်နေပေးခြင်းဖြင့် မိမိနောက်မှ အလျှင်လိုသောသူ ကျော်တက်ခွင့်ရအောင်ပေးထားတာ၊

တံတွေးတွေ့ရာမှာမထွေးတာ (ကွမ်းတံတွေးလို ပြဿနာကြီးကတော့ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ ကိုင်တွယ်ရခက်တဲ့ another social nightmare တစ်ခုပါ)၊

လူပုံအလယ်မှာ သလိပ်ခပ်ပြီး အားရပါးရထွေးချလိုက်တာမျိုးကြီးတွေ....

မိမိဆေးလိပ်သောက်နေလို့ ကိုယ့်ရဲ့ဆေးလိပ်ငွေ့တွေကြောင့် အနားပတ်ဝန်းကျင်ကလူတွေပါ passive smoking လုပ်နေရတာ၊

လူတကာနဲ့ အတူထိုင်စားသောက်ရာမှာ သိထားရမယ့် table manners တွေကိုလိုက်နာတာ၊

သူတပါးကို အကူအညီပေးတတ်ပြီး မိမိကိုသူများက ကူညီရင် ကျေးဇူးတင်ကြောင်း အမှတ်တရပြောဆိုတာ...

ကျေးဇူးကို မမေ့တတ်ပဲ ကျေးဇူးကိုတုန့်ပြန်ဖို့စိတ်ထဲမှာရှိနေတတ်တာ.....ဒါလေးတွေအားလုံးဟာ အသေးအဖွဲလေးတွေပါ အရေးမကြီးပါဘူးလို့ အမှတ်တမဲ့သဘောမထားသင့်ပါဘူး....နိုင်ငံကြီးသားပီသတယ် ဆိုတာ အဲဒီသေးသေးလေးတွေနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အရည်အချင်းကောင်းတစ်ခုပါ။



၃။ အကောင်းမြင်တတ်ပါ ကောင်းတဲ့စကားသာပြောပါ။🍏



လူရယ်လို့ဖြစ်လာရင် ယောနိသောမနသိကာရ ... အကောင်းမြင်ဝါဒနဲ့ နှလုံးသွင်းပြီး စိတ်အေးချမ်းစွာနေထိုင်တတ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ Is the glass half-full or half-empty? ဆိုတဲ့အကြောင်းလေးကို ကျွန်တော် post တစ်ခါရေးဖူးပါတယ်။ ဖန်ခွက်တစ်ခုတည်းကိုကြည့်ကြရာမှာ အကောင်းမြင်သမားကဖန်ခွက်ထဲမှာ ရေတစ်ဝက်ရှိတာကိုမြင်ပြီး အဆိုးမြင်သမားကတော့ ဖန်ခွက်ထဲမှာ ရေတဝက်မရှိဘူးလို့ မြင်တတ်တာကိုး။



နောက်တစ်ခုပြောချင်တာလေးက... ကိုယ်တို့ လူမျိုးတွေဟာ တော်တော်လေးကို body shaming လုပ်တတ်ကြတဲ့ အကျင့်ဆိုးတစ်ခုရှိတာကို မကြာခဏ သတိထားမိတယ်။ တွေ့ကြပြီဆိုရင် လူတစ်ဖက်သားရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကို သိမ်းကြုံးကြည့်ပြီး ဟဲ့..ဝလာလိုက်တာ....ပိန်သွားလိုက်တာ ဘာရောဂါဖြစ်နေလို့လဲ...ဆံပင်က ဘယ်လိုဖြစ်သွားတာလဲ...အရင်ပုံနဲ့ပဲပိုလိုက်တယ်....စသည်ဖြင့် တဖက်သားစိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စရာ အကျိုးမရှိမဲ့စကားတွေ ပြောကြလေ့ရှိတယ်။ မလုပ်သင့်ပါဘူး။ ကျွန်တော်ကျင်လည်နေရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်က အလုပ်ထဲကလူတွေကတော့ မနက်ခင်း တွေ့ရင် နှုတ်ဆက်ပြီး တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ကောင်းတာလေးတွေပြောကာ စိတ်ချမ်းသာစေပြီး မင်္ဂလာရှိစွာနဲ့ အလုပ်စလုပ်ကြတာပါပဲ။ "Hey, you look good in that blouse. Nice haircut. Nice tie." စသည်ဖြင့်ပေါ့။ နီးစပ်တဲ့ ဥပမာလေး ပေးတာပါ။ နေရာတိုင်းမှာ ဒီလိုဆိုရင် မကောင်းဘူးလား။



negative thoughts တွေ မကောင်းတာတွေပဲတွေးပြီး အဆိုးမြင်တတ်သူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ မိမိကိုယ်ကို တန်ဖိုးထားမှု self-worth လည်းမကောင်းတဲ့အပြင် ဘယ်သူမှလည်း သူတို့နားမှာနေပျော်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ မိမိရဲ့ စိတ်ကိုသန့်စင်အောင်ထားပြီး လူတိုင်းကို အကောင်းမြင်တတ်အောင် ကြိုးစားနေထိုင်ပါလို့ တိုက်တွန်းပါရစေ။ "Please

try to see good in everyone; not everyone is good but there is something good in everyone." လို့ပြောပါရစေ။

ကျွန်တော် အရမ်းကြိုက်တဲ့ စာကြောင်းလေးတစ်ခုကတော့

"Positive mind, positive vibes, positive life." တဲ့။ ကိုယ့် office မှာလည်းဒီစာလေးချိတ်ထားပါတယ်။ လောကကြီးမှာ အားလုံးဟာလှပပြီး အားလုံးဟာလူကောင်းတွေချည်းလို့ ဟန်ဆောင်လို့မရတာ သေချာတာပေါ့။ သို့သော် အဆိုးမြင်စိတ်တွေနည်းလေလေ အဆိုးမြင်သမားတွေနည်းလေလေ လောကကြီးဟာ ပိုလှလေပါ။



ဒါကြောင့် ...တကယ်လိုအပ်လာလို့ သူများကိုဝေဖန်ရမယ်ဆိုရင်လည်း သံတမန်နည်းသုံးပြီးတော့ ပြစ်တင်ဝေဖန်တဲ့ သဘောမရောက်အောင် လိမ္မာပါးနပ်စွာပြောဆိုတတ်ပါစေ။ Be diplomatic and discreet လို့ဆိုချင်တာပါ။ ကြားရသူအတွက်နားမခါးပဲ ကိုယ့်လိုရင်းလည်းရောက်အောင်ပေါ့။



၄။ အင်္ဂလိပ်စာ ထူးချွန်နေပါစေ။🍏



ဒီနေ့ခေတ်မှာ အင်္ဂလိပ်စာဟာ ဘယ်လောက်တောင်အရေးကြီးတယ်ဆိုတာ အထူးပြောစရာမလိုပါ။ ဧပြီ ၁၁ ရက်နေ့က တိုင်းရင်းသား လူငယ်တွေနဲ့တွေ့ဆုံပွဲမှာ အမေစုဟာ တိုင်းပြည် ပညာရေးတိုးတက်ဖို့နဲ့ အင်္ဂလိပ်စာသင်ကြားမှုကို ကောင်းမွန်အောင်ပြင်ဆင်ဖို့ အရေးတကြီးလိုအပ်နေမှုကို အချိန်ယူပြီး ထဲ့ပြောသွားတာ သတိပြုမိကြမှာပါ။



 ဒီမှာ လူငယ်တွေကို စာမချဲ့ဘဲ အလေးအနက်တိုက်တွန်းလိုတာက အင်္ဂလိပ်စာနဲ့ပတ်သက်ရင် အခွင့်အရေးပေါ်လာတာနဲ့ ကိုယ့်ဖက်က အဆင်သင့်ဖြစ်နေဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

scholarship လျှောက်ခါနီးမှ အင်္ဂလိပ်စာ grammar ကို အခြေခံကနေပြန်တက်မယ်ဆိုတာတို့၊

အလုပ် interview ဖြေရခါနီးမှ speaking တစ်လ ပြေးတက်လိုက်မယ် ဆိုတာတို့၊

အင်္ဂလိပ်စာကို ကျောင်းမှာ မူလတန်းကနေ ဘွဲ့ရတဲ့အထိ ၁၄- ၅ နှစ် သင်ခဲ့ရပေမဲ့ အစကနေ အခြေခံကနေပြန်သင်တန်းတက်ချင်တာပါ ဆိုပြီး တက်လိုက်ရတဲ့ သင်တန်းတွေ။ eight parts of speech ကိုပဲ ဘယ်နှစ်ခါ ဘယ်နှစ်နှစ် ဘယ်နှစ်မိုး ပြန်လေ့လာနေကြမှာလဲ....

ခဏခဏအခြေခံကနေပြန်စမနေကြပါနဲ့။ တော်ရုံအခြေခံရှိပြီးသားသူဟာ မိမိဖာသာ အိမ်မှာ အချိန်ဇယားဆွဲပြီး နေ့စဉ်လေ့လာလို့ရပါတယ်။ စာအုပ်ကောင်းကောင်းကိုတော့ ရွေးပေါ့။ သင်တန်းတက်မှဖြစ်မယ်ဆိုလည်း ဆရာကောင်းကောင်းရွေး၊ တက်တက်ကြွကြွလိုက်လေ့လာပါ။ ပုံမှန်လုပ်ဖို့ ဇွဲရှိဖို့လိုပါတယ်။



"You cannot master a language overnight." ဆိုတာကို သတိချပ်ပါ။ ဘာသာစကားကျွမ်းကျင်အောင်လေ့လာတာဟာ ညတွင်းချင်းထလုပ်လို့ ပြီးသွားတာမျိုးမဟုတ်။

organic nature of a language: ဆိုတဲ့ idea လေးကိုလည်း သဘောပေါက်ဖို့လိုတယ်။ language ဘာသာစကားတစ်ခုဟာ အစိတ်အပိုင်းလေးတွေအများကြီးနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတာဖြစ်တယ်။ vocabulary, sentence structures, idioms, phrasal verbs, grammar, အရေး အဖတ် နားထောင်ခြင်း အပြောစွမ်းရည်၊ အသံထွက်....စသည့် အုတ်မြစ်တွေနဲ့ တည်ဆောက်ထားတဲ့ ဘာသာစကားတစ်ခုပါ။ အဲဒီအိမ်ကို ဆောက်ဖို့ရာ အဲဒီပစ္စည်းတွေအားလုံးလိုအပ်တာပေါ့။ child language acquisition ကို ပြန်စေ့ငုကြည့်ပါ။ ခလေးတစ်ယောက်ဟာ မွေးလာတာနဲ့ သူ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကြားရတဲ့ ဘာသာစကားမှာ language တစ်ခုမှာပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားတာတွေ အားလုံးပါပါတယ်။ whole language, authentic, organic language ဖြစ်တယ်။ ဒီနေ့ စနေနေ့မှာတော့ ဒီခလေးကို မိဘတွေက Adjectives တွေပဲရွေးပြီးပြောမယ်...နက်ဖြန် တနင်္ဂနွေမှာတော့ Past perfect tense နဲ့ဝါကျတွေပဲပြောမယ်....အဲဒီလိုမျိုး လက်တွေ့ဘဝမှာ child language acquisition မှာမရှိဘူးကိုး။ ကိုယ် မြန်မာစကားကို ဘယ်လိုတတ်ခဲ့လဲ တွေးကြည့်ပါ။

ဒါ့ကြောင့် စတင်လေ့လာတဲ့ လူငယ်တွေကို grammar ပဲ လေ့လာမယ်ဆိုပြီး parts of speech တွေ tenses တွေချည်းပဲ ခြောက်လ တစ်နှစ်လုပ်တာမျိုးတွေ....

phrasal verb တွေ အရေးကြီးလို့ဆိုပြီး phrasal verb ရာပေါင်းများစွာကိုပဲ နေ့စဉ်အလွတ်ကျက်တာမျိုးတွေ....မလုပ်စေချင်ပါ။

language တစ်ခုကို skills တွေအားလုံးတကယ်ကျွမ်းကျင်ချင်ရင်... ဒီဘာသာစကားကို communicative purposes အတွက် အသုံးချချင်ရင် စတင်လေ့လာကတည်းက မျှတအောင် လေ့လာတတ်ရမယ်။ balanced content, balanced approach ကိုလိုက်နာစေချင်တယ်။



ဥပမာပေးရရင်... အင်္ဂလိပ်လို ပုံပြင်အတိုလေးဖတ်မယ်၊ အဲဒီထဲက ဝေါဟာရ အသစ်တွေကို dictionary ထဲမှာရှာမယ်၊မှတ်စုစာအုပ်ထဲမှာ ကူးမယ်၊ ဖတ်တဲ့ အကြောင်းအရာကို ကျိုးကြောင်း ဆင်ချင်တွေးကြည့်မယ်၊ စာရေးသူပေးချင်တဲ့ message နဲ့ moral lesson ဟာ ဘာလဲဆိုတာကို စဉ်းစားမယ်၊ စာကို အသံထွက်ပြီးထပ်ခါ ထပ်ခါဖတ်မယ်၊ ကိုယ်ကြိုက်တဲ့ လဲလှယ်အစားထိုးပြီးပြန်သုံးလို့ရမဲ့ recycle လုပ်လို့ရမဲ့ ဝါကျတွေ usages တွေကို မှတ်စုစာအုပ်ထဲ ကူးရေးမယ်....အဲဒီနည်းစနစ်ဟာ အိမ်မှာ ဆရာလွတ် အင်္ဂလိပ်စာ လေ့လာချင်သူတွေ ကျင့်သုံးသင့်တဲ့ နည်းပါ။ ဒါဟာ reading.....vocabulary.....thinking....speaking.....writing...အဲဒီလို အစီအစဉ်နဲ့ all skills တွေအကုန်ပါအောင် တစ်ထိုင်တည်းနဲ့လေ့လာ လေ့ကျင့်ပုံပါ။ အင်္ဂလိပ်စာ သင်ကြားရေးမှာ သုံးနေကြတဲ့ နာမည်ကြီး course book တွေမှာ lessons တွေ units တွေကို အဲဒီလို စီစဉ်ရေးသားထားတာဖြစ်တယ်။ သင်တဲ့ ဆရာကလည်း အဲဒီ အစီအစဉ်အတိုင်း သင်ပြပေးမှာဖြစ်တယ်။ tried and tested method ဖြစ်လို့ ကိုယ်တိုင်လည်း စိတ်ချယုံကြည်စွာ လိုက်နာနိုင်ပါတယ်။

အင်္ဂလိပ်စာကို skills အားလုံးကိုလေ့ကျင့်ရမှာပါ။ အထက်မှာ အကြံပြုခဲ့တဲ့ skills-integrated approach ကို ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လည်း စာသင်ကြားရေးမှာသုံးတယ်။ သူများတိုင်းပြည်တွေမှာတော့ five-skill-English program ဆိုပြီးလုပ်နေကြပြီ။ traditionally ပြောကြတဲ့ listening, speaking, reading, writing အပြင် thinking in English ဆိုပြီး critical thinking skills တွေပါ course content မှာထည့်သွင်းရေးသားပြီး language skills ၅ခုကို သင်ကြားပေးနေကြတာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုလောက်ရှိသွားပြီ။ ကျွန်တော် Nottingham University မှာ Ph.D. အတွက် ကျမ်းပြုစဉ်က ကျွန်တော့ရဲ့ thesis supervisor Professor Ronald Carter ရေးသားထားတဲ့ Five Skills English ဆိုတဲ့ စာအုပ်သက်သေရှိပါတယ်။



ကျွန်တော် ဒီမှာ အရင်တင်ခဲ့တဲ့ ဆောင်းပါးတွေမှာလည်း "စု တု ပြု" နည်းနဲ့ အင်္ဂလိပ်စာ လေ့လာဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့တာတွေ၊ vocabulary, idioms and expressions, sentence structures နဲ့ အင်္ဂလိပ်စာ အရေးနဲ့ အပြော လေ့လာပုံတွေ၊ မှတ်စုစာအုပ်ထဲမှာ ကူးရေးပြီး လေ့လာတဲ့ အကျင့်ကောင်းမွေးမြူဖို့တွေ၊ မြန်မာလိုတွေးသမျှ အင်္ဂလိပ်လို ပြန်ရေးချကြည့်ပြီး လေ့လာနည်းတွေ .... စသည်ဖြင့် အကြောင်းအရာမျိုးစုံကို ဥပမာတွေနဲ့ တော်တော်လေးရေးပေးထားပါတယ်။ အဲဒီ post အဟောင်းလေးတွေကို ကျွန်တော့ရဲ့ wall မှာဝင်ပြီး စိတ်ဝင်စားရင် ဖတ်ကြည့်ကြပါ။



နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့ ပြောချင်တာက... တကယ် အမြန်တတ်ချင်ရင် ကိုယ့်ဖက်ကလည်း စာကိုလိုချင်တဲ့လောဘနဲ့ ရူးသွပ်ဖို့လိုပါတယ်။ နေ့စဉ်ပုံမှန် အိမ်မှာ အင်္ဂလိပ်စာပတ်ဝန်းကျင်လေးကို မိမိအတွက် ဖန်တီးယူပါ။ အင်္ဂလိပ်စာ စာအုပ်များဖတ်ပါ၊ TV အင်္ဂလိပ်သတင်း ကြည့်ပါ၊ အင်္ဂလိပ်အသံထွက် ရုပ်ရှင်ကြည့်၊ အင်္ဂလိပ်သီချင်းတွေ နားထောင်ပြီး လိုက်ဆို၊ တကယ့်လက်တွေ့ဘဝမှာလည်း အင်္ဂလိပ်စာကို အသုံးချဖို့ အခွင့်အရေးရှာယူပါ။ လက်တွေ့အသုံးချဖို့ မရှက်ပါနဲ့။ grammar မှားမှာ အသံထွက်မှားမှာကို မစိုးရိမ်ပါနဲ့။ ပုံမှန် ဇွဲရှိရှိနဲ့ လေ့လာသူမှန်သမျှ တိုးတက်မှုနဲ့ အကျိုးကျေးဇူးများစွာကိုခံစားကြရပါတယ်။



၅။ ကြိုတင်စီစဉ် plan ဆွဲပါ။🍏



"Those who fail to plan plan to fail." တဲ့။ အနာဂတ်အတွက် ကြိုတင်စီစဉ်မှု မပြုသူတွေဟာ သေချာစွာရှုံးနိမ့်ကြမယ်...လို့ဆိုလိုပါတယ်။

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတွေ ကုမ္ပဏီကြီးတွေ ရုံးဌာနတွေ တက္ကသိုလ်တွေမှာ ရှေ့လာမဲ့နှစ်အတွက်.. နောင်လာမဲ့နှစ်ပေါင်းများစွာအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေ အစီအစဉ်ချပြီးပြုလုပ်ကြရပါတယ်။ အပြိုင်အဆိုင်ကြီးမားလှတဲ့ ယနေ့ခေတ်ကြီးထဲမှာ မိမိရဲ့လုပ်ငန်းအောင်မြင်စွာရှင်သန်တည်မြဲစေဖို့ "Survival of the fittest." ဆိုတဲ့စကားနဲ့အညီ planning ဟာ survival အတွက် အဓိကသော့ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လုပ်ငန်းကြီးကြီးလုပ်ဆောင်သူတွေ ရာထူးတာဝန်ကြီးကြီးယူထားသူတွေဟာ future projection, SWOT analysis (internal Strengths and Weaknesses; external Opportunities and Threats), five-year plan စသည်ဖြင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုမျိုးစုံ ပြုလုပ်ကြရခြင်းဖြစ်တယ်။



ထိုနည်းတူစွာ မိမိရဲ့ဘဝရည်မှန်းချက်ပေါ်အခြေခံ၍ နောင်လာမဲ့ ၅ နှစ်အတွင်း သို့မဟုတ် ၁၀ နှစ်အတွင်း ဘာတွေကို ရယူပိုင်ဆိုင်ပြီးသားဖြစ်ချင်တာလဲ....အဲဒီရည်ရွယ်ချက်အောင်မြင်အောင် ဘာတွေလုပ်ရမှာလဲ...ဘာတွေလုပ်နေသလဲ....ဘာတွေထပ်ပြီးအားထုတ်ရဦးမလဲ....စသည်ဖြင့် အစီအစဉ်ချဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ plan ဟာ realistic ဖြစ်ဖို့လည်းလိုပါတယ်။ ဒါမှလည်း တကယ်လုပ်ဆောင်နိုင်မှာပါ။

plan ရှိတဲ့သူဟာ သူ့မှာဘယ်လမ်းကြောင်းကိုသွားဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို ညွှန်ပြတဲ့ road map ရှိသလိုပါပဲ။ ဘာလိုချင်တယ်ဆိုတာကို သိတယ်...ဘယ်သွားရမယ်...ဘယ်လိုသွားမယ်ဆိုတာ နားလည်တယ်...တကယ်လည်း မလျှော့သောလုံ့လနဲ့ ကြိုးစားနေမယ်ဆိုရင် ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်ကို ကြိမ်းသေရောက်မှာပါ။



၆။ နေ့စဉ်လုပ်ဆောင်ရမည့် အလုပ်ကိစ္စများကို to-do list ချရေးပါ။🍏



မနက်မိုးလင်းတာနဲ့ ဒီနေ့တစ်နေ့တာလုပ်ဆောင်ရန်များဆိုပြီး လုပ်ရမဲ့အလုပ် task ကို ဘယ်အချိန်မှာလုပ်ရန် when...ကြာမဲ့ခန့်မှန်းချိန် estimated time to be spent နဲ့တကွ နံပါတ်စဉ်ထိုးပြီးချရေးပါ။ တချို့ပြောလေ့ရှိကြတယ်...ညအိပ်ခါနီးမှာ နောက်နေ့လုပ်ရမဲ့ အလုပ်တွေကို စဉ်းစားမိလို့ stress တွေများပြီး အိပ်လို့မပျော်ဘူးတဲ့။ အဲဒီလိုဖြစ်တတ်ရင် to-do list ကို ညအိပ်ယာမဝင်ခင်မှာ ချရေးလိုက်ပါ။ ဒါတွေကို မနက်ဖြန်မှာ လုပ်မယ်လို့ အစီအစဉ်ချထားပြီးသားဖြစ်လို့ မလိုအပ်တဲ့ stress တွေ စိတ်ထဲကို ဝင်မလာနိုင်တော့ဘဲ အိပ်ပျော်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလို နေ့စဉ် to-do list ရေးဆွဲပြီး လုပ်တာဟာ အချိန်စာရင်းနဲ့လုပ်တဲ့ အကျင့်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့အပြင် လုပ်ရမဲ့ ကိစ္စတွေကို တစ်ခုမှမေ့ကျန်တာမျိုး မဖြစ်တော့ဘူး။

အလုပ်တစ်ခုကို သတ်မှတ်ထားတဲ့အချိန်ပိုင်းအတွင်း ပြီးမြောက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ အကျင့်ကောင်းလေးကိုလည်း ကိုယ်ပိုင် ရရှိသွားမှာဖြစ်တယ်။

to-do list ကို အင်္ဂလိပ်လိုရေးမယ်ဆိုရင်တော့ အင်္ဂလိပ်ဝေါဟာရတွေပါလေ့ကျင့်ပြီးသားမို့ ပိုလို့ကောင်းတာပေါ့။



၇။ စာကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖတ်ပါ။🍏



"A reader lives a thousand lives before he dies; the man who never reads lives only one." အဲဒီဝါကျလေးရဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကို စဉ်းစားကြည့်ပါ။

စာဖတ်တဲ့သူဟာ မသေခင်မှာ ဘဝပေါင်းတစ်ထောင်နေသွားရပေမဲ့ စာလုံးဝမဖတ်သူဟာတော့ တစ်ဘဝသာနေသွားရရှာတယ်...တဲ့။

လူတိုင်း တစ်ဘဝသာရှင်သန်နေထိုင်ကြရတာဖြစ်ပေမဲ့ စာအုပ်စာပေများစွာဖတ်ရှုလေ့လာသူဟာ စာပေကပေးတဲ့ ကျေးဇူးဖြစ်တဲ့ ဘဝအတွေ့အကြုံပေါင်းစုံကို လေ့လာမှတ်သားနိုင်လို့ စာမဖတ်တဲ့သူထက် ဉာဏ်ပညာ အတွေ့အကြုံပိုကြွယ်ဝတယ်..လို့ဆိုလိုခြင်းပါ။

ဒါ့ကြောင့်မို့ လူငယ်တိုင်းကို စာဖတ်တဲ့ အကျင့်ကိုမွေးမြူပါလို့တိုက်တွန်းပါရစေ။

ကျောင်းကသင်တဲ့စာ ကျောင်းစာတစ်ခုတည်းနဲ့ ဘဝအတွက်မလုံလောက်ပါ။

Read widely, read broadly စာကို အစုံဖတ်ပါ။ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖတ်ပါ။ အပျော်ဖတ်စာပေတွေမဟုတ်တဲ့ လေးနက်မှုရှိတဲ့ ဘဝတိုးတက်ရာတိုးတက်ကြောင်းဖြစ်စေမဲ့ စာအုပ်တွေ မြန်မာလိုရော အင်္ဂလိပ်လိုပါအများကြီးရှိပါတယ်။ ရွေးချယ်ဖတ်ပါ။ ဖတ်တဲ့နေရာမှာလည်း superficial, casual reading မျိုးမဟုတ်ဘဲ critical reading လို့ခေါ်ရမဲ့ စာရေးသူ ရေးထားတာကို စာဖတ်နေရင်းနဲ့ စိတ်ထဲမှာ ကျိုးကြောင်းဖြစ်နိုင်မှု ဆင်ခြင်သုံးသပ် မေးခွန်းထုတ်ပြီးဖတ်ပါ။ interpretation, reading between the lines လို့ခေါ်ရမဲ့ စာရေးသူဖွက်ထားတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကိုကောက်တတ်အောင်ဖတ်ပါ။ ဒီ reading skills တွေအားလုံးဟာ စာဖတ်ရင့်သန်လာတာနဲ့အမျှ ပိုမိုကောင်းမွန်ကျွမ်းကျင်လာမဲ့ skills တွေဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ skills တွေဟာ ကျောင်းစာ ဖတ်ရာမှာရော အပြင်စာပေ literature တွေကို ဖတ်ရာမှာပါ အသုံးဝင်ကြပါတယ်။

မြန်မာစာရော အင်္ဂလိပ်စာပါဖတ်ကြပါ။ ဒီနေရာမှာ ကျွန်တော်အချိန်မရွေး ဘယ်တော့ပြန်ဖတ်ဖတ် ကြိုက်နေဆဲဖြစ်တဲ့ ကျွန်တော့အပေါ်သြဇာကြီးလှတဲ့ မြန်မာစာရေးဆရာကြီးတချို့ကို စာရင်းတို့ကြည့်ပါရစေ.....

မြသန်းတင့်၊ မောင်ထင်၊ သော်တာဆွေ၊ ဂျာနယ်ကျော်မမလေး၊ ထင်ကြီး၊ ဝင်းတင်၊ အောင်သင်း၊ လူထုဦးစိန်ဝင်း၊ မောင်သော်က၊ ဖေမြင့်၊ သုမောင်၊ မင်းလူ....အများကြီးကျန်နေဦးမှာပါ။

ယနေ့ခေတ် IT ခေတ်လူငယ်တွေအတွက်ကတော့ အခမဲ့ရနိုင်တဲ့ ebook, pdf, online reading materials အများကြီးရှိတာမို့ ကျွန်တော်တို့ငယ်စဉ်ကနဲ့ ယှဉ်ရင် ပိုပြီး resource-rich ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ လက်တွေ့လုပ်ဖို့သာလိုတာပါ။

ချစ်လို့ရေးတာ ဖတ်ပါ (၄)



၈။ မိမိကိုယ်ကို ဝေဖန်သုံးသပ်ပါ။🍏



"Be so busy improving yourself that you have no time to criticze others." ဒီဝါကျရဲ့ အဓိပ္ပါယ်က... မိမိကိုယ်ကို တိုးတက်အောင်ကြိုးစားအလုပ်များနေရတဲ့အတွက် တပါးသူများကို ဝေဖန်ရန် အချိန်မရှိပါစေနဲ့...တဲ့။ အပြုသဘောနဲ့ဝေဖန်တဲ့ ဝေဖန်ရေးမှန်သမျှကို ကြိုဆိုသင့်ပါတယ်။ Constructive criticism should always be welcome.



ဒီမှာ ပြောချင်တဲ့ ဝေဖန်ရေးဟာ မိမိကိုယ်ကို ပြန်လှန်သုံးသပ်ဝေဖန်ခြင်းပါ။ အောင်မြင်ချင်သူ အထက်ကိုရောက်ချင်သူဟာ self-critical ဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဆင်ခြေမပေးပါနဲ့။ ဘဝကို ဆင်ခြေအုတ် တွေနဲ့တည်ဆောက်လို့မရပါဘူး။ မိမိလုပ်ဆောင်နေမှု မိမိနေ့စဉ်ဘဝနေထိုင်မှု အားနည်းချက် အားသာချက်တွေ ဘာတွေရှိလဲ ဘာတွေလုပ်ခဲ့သင့်သလဲ ဘာတွေလုပ်မိတာမှားသွားသလဲ မိမိကိုယ်ကိုဝေဖန် မေးခွန်းထုတ်ပါ။

ဆန်ရင်းကို နာနာဖွတ်ရတယ်တဲ့။ မိမိကိုယ်ကို မညှာတန်း ဝေဖန်ဆန်းစစ်ပါ။ တကယ်ကြိုးစားနေတာလား...ဟိုလှည့်ဒီလှည့်နဲ့ အချိန်သာကုန် ရေသာခို အချောင်ရိုက်နေတာလား...စသည့်မေးခွန်းတွေကို ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေးရဲတဲ့ သတ္တိရှိဖို့လိုပါတယ်။ သူတပါးကိုသာ ညာလို့ရမယ် မိမိကိုယ်မိမိညာလို့မရပါဘူး။

ဒါ့ကြောင့် ညစဉ် အိပ်ယာမဝင်မှီ မိမိတနေ့တာ ပြုလုပ်ခဲ့တာတွေ ပြောဆိုခဲ့တာတွေကို ပြန်သုံးသပ်ကြည့်ပါ။ "Spare a few minutes for self-reflection and self-critique before you go to bed, and take stock of your life." ထိုသို့ သုံးသပ်လျှင် မိမိအားနည်းချက်တွေ ထပ်မံဖြည့်စွပ်လုပ်ဆောင်သင့်တာတွေ အဖြေထွက်လာမှာပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ တိုးတက်ရာလမ်းကြောင်းမှာ ဖြစ်တတ်တာတစ်ခုက "You are your own enemy." ဆိုတာကို သတိချပ်ပါ။



၉။ အပေါင်းအသင်းကောင်းပါစေ။🍏



"True friends are not the ones who are there when it is convenient; true friends are there when it is not." မိတ်ဆွေစစ်ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကို ဒီဝါကျလေးနဲ့ စပါရစေ။ အဓိပ္ပါယ်က... အဆင်ပြေနေချိန်မှာမှသင့်နားရှိနေသူတွေကို မိတ်ဆွေစစ်တွေလို့ မခေါ်ဆိုနိုင်ပါဘူး၊ ကျဉ်းထဲကြပ်ထဲ ခက်ခဲနေချိန်မှာ အနားမှာရှိပေးသူဟာသာ မိတ်ဆွေစစ်ပါ...တဲ့။

သူငယ်ချင်းတွေတော့ အများကြီးရှိကြမှာပေါ့။ မိမိရဲ့ ကောင်းကျိုးကို လိုလားသူ၊ မိမိတိုးတက်အောင် လမ်းညွှန်ပြ အကြံကောင်းပေးတတ်သူ၊ မိမိဒုက္ခတွေ့နေချိန် ဘဝသင်္ဘောမှောက်ချိန်မှာ ပစ်ခွာမသွားဘဲ ကူညီပေးတတ်သူ...အဲဒီလို သူငယ်ချင်းမျိုးကို လုံးဝလက်တွဲမဖြုတ်ပါနဲ့။ fair weather friends သာပေါင်းညာစား 'သူငယ်ချင်း' တွေဟာ ဘယ်သူတွေလဲ ဆိုတာလည်း အချိန်နဲ့ အခြေအနေတွေက အဆုံးအဖြတ်ပေးပါလိမ့်မယ်။

"You are judged by the company you keep." ဆိုတဲ့ စကားလေးကိုလည်း သတိချပ်စေချင်ပါတယ်။ ကောင်းတဲ့သူငယ်ချင်းတွေဟာ ကိုယ့်အတွက် good influence ဖြစ်ပြီး ဆိုးတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေဟာတော့ negative influence တွေဖြစ်စေပါတယ်။ ဆယ်ကျော်သက် အရွယ်ဆိုတာကလည်း သိပ်စဉ်းစားမနေပဲ အပေါင်းအသင်း အဆွယ်ကောင်းရင် ပါသွားတတ်ကြတယ်။ peer pressure ပေါ့။ မကောင်းတာကိုလုပ်ဖို့ ဆွယ်တဲ့သူငယ်ချင်းမျိုးတော့ ခပ်ဝေးဝေးမှာပဲထားလိုက်ပါ။

အတိုချုပ်ပြောချင်တာက မိမိရဲ့ မိတ်ကောင်းဆွေကောင်းတွေ ပွားများလာအောင် social networking လုပ်ပါ။ တချိန်မှာ အရေးကြုံလာတဲ့အခါ ကျောင်းတုန်းကပေါင်းခဲ့တဲ့ သူငယ်ချင်းဟောင်းတွေ သူငယ်ချင်းကောင်းတွေရဲ့ ဖေးမပံ့ပိုးပေးမှု ရတတ်တာမျိုးကို အင်္ဂလိပ်စာမှာ through the old-boy network လို့ခေါ်တာလေးနဲ့ နိဂုံးချုပ်ပါရစေ။



၁၀။ ကိုယ့်လက်ထဲက smart phone ကို smart ဖြစ်အောင် သုံးတတ်ပါစေ။🍏



ဒီအချက်ကို နောက်ဆုံးမှာထားပြီးရေးလို့ သိပ်အရေးမကြီးဘူးလို့ မထင်စေချင်။ လက်ထဲမှာကိုင်ထားတဲ့ ဖုန်းဟာ ထမင်းမေ့ ဟင်းမေ့ ဆေးစွဲသလို စွဲနေတဲ့ gadget ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်နေပြီလား.... အိမ်တွင်းသူခိုးဖြစ်နေပြီလား....ဒီဖုန်းကို ထိုင်ပွတ်နေပြီး အချိန်တွေ ငွေတွေဘယ်လောက်တောင်ကုန်သွားခဲ့ပြီး ဘာတွေအကျိုးရှိသလဲ.... မိမိကိုယ်ကို အသိဆုံးဖြစ်ကြမှာပါ။



"Fire is a good servant but a bad master." 🔥🔥

မီးဟာ သုံးတတ်ရင်မိတ်ဆွေ မသုံးတတ်ရင် ရန်သူ ဆိုတဲ့စကားကို ဒီ smart phone တွေကိုလည်း ဒီအတိုင်းပြောရမယ်ထင်တယ်။ ကိုယ့်လက်ထဲက smart phone ဟာ အင်မတန်မှ powerful ဖြစ်တဲ့ computer တစ်လုံးလိုပါပဲ။ ကောင်းတာတွေအတွက် အများကြီး အသုံးချလို့ရသလို လူတော်တော်များများကလည်း တလွဲသုံးတတ်ကြတာမို့ လူငယ်တွေဖုန်းကို မှန်ကန်စွာ အသုံးချတတ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ use နဲ့ abuse ကို ခွဲခြားနားလည်ဖို့ လိုပါတယ်။ "A smart phone in the hands of a youth is like a double-edged sword." လို့ ပြောရင် မမှားပါဘူး။



ဖုန်းကို သုံးပြီး social media မှာ entertainment အတွက်သုံးကြတာ၊ game ဆော့ကြတာ၊ Facebook မှာ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ကြတာ...ဒါတွေအားလုံးဟာ ကောင်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဖုန်းကို စာဖတ်ဖို့ ပညာဗဟုသုတရဖို့ အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာဖို့ သတင်းဆောင်းပါးတွေဖတ်ဖို့ ဒီလိုအကျိုးများစေမဲ့ ကိစ္စတွေအတွက်လည်း ထိရောက်စွာသုံးသင့်ပါကြောင်း အကြံပြုတိုက်တွန်းပါရစေ။ selfie တွေဆွဲပြီး ခရုရဲ့လား ခေးcute ရဲ့လား ဆိုတာတွေနဲ့သာ အလုပ်ရှုပ်နေမယ်ဆိုရင်တော့ဖုန်း

ဘေလ်ဖိုးတွေကုန် အချိန်ကုန် အကျိုးမရှိ...ပိုးသာကုန်မောင်ပုံစောင်းမတတ် ဆိုသလို အချည်းနှီးဖြစ်မှာပါ။

"Phones are getting smarter, so people also need to get smarter." လို့ထပ်လောင်းပြောပါရစေ။



🚦🚦🚦🚦🚦🚦🚦🚦🚦🚦🚦🚦🚦🚦🚦



လူငယ်လေးတွေကို ပြောချင်နေတာတွေများလွန်းလို့ ဒီတခါရေးတာ တော်တော်လေးရှည်သွားပါတယ်။ စေတနာပါ။ အားလုံး topic ဆယ်ခုခွဲရေးထားတယ်။



ကိုယ်ပိုင်အစွမ်းအစလေးလည်းပါလာပြီး ဒီအချက်လေးတွေကို သတိထားပြီးပြင်ဆင်ထားတဲ့သူ အချိန်နဲ့အမျှကြိုးစားနေသူ ကောင်းတဲ့ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးနဲ့ အကျင့်ကောင်းလေးတွေကို ပိုင်ဆိုင်ထားသူ လူငယ်တစ်ဦးကို ကံကြမ္မာက ဘယ်လိုပင်ရေနှစ်သတ်စေဦးတော့ ဒီလူငယ်ဟာ ချက်ခြင်းရေပေါ်ပြန်ပေါ်အောင်ကြိုးစားနိုင်ဖို့ stamina ရှိပြီးသား အောက်သက်ကြေပြီးသားဖြစ်နေမှာပါလို့ပြောရင်းနဲ့ ဒီစာစုကို အဆုံးသတ်လိုက်ပါတယ်။