ဆရာ ဆရာမများ သိထားသင့်သည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံး အချို့ အပိုင်း(၁) (ဒေါက်တာစိုးသန်း)

ဆရာ ဆရာမများ သိထားသင့်သည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံး အချို့



ကျွန်တော်ဟာ ပြည်ပမှာနေတာ နှစ်တော်တော်ကြာနေပြီဖြစ်လို့ လက်ရှိ မြန်မာပြည် ပညာရေးစနစ် အပြောင်းအလဲတွေကို ထဲထဲဝင်ဝင်မသိပါဘူး။ ကိုယ် ကျင်လည်နေရတဲ့ ပညာရေး ပါတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ကိုယ် သင်ကြားပေးနေရတဲ့ ကျောင်းသားတွေ၊ ကိုယ်လေ့ကျင့်သင်ကြား ပေးနေတဲ့ ဆရာ ဆရာမတွေ အဲဒီအတွေ့အကြုံတွေပေါ်မှာ အခြေခံပြီး ဒီ ဆောင်းပါးကိုရေးလိုက်တာပါ။

ရေးရတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ အင်မတန် ရိုးစင်းပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ကျောင်းမှာ ဆရာအသစ်တစ်ယောက်ကို အလုပ်စခန့်လိုက်ပြီဆိုရင် သူ့အတွက် supervisor က orientation လုပ်ပေးရတယ်။ သူ့အတွက် teaching mentor သီးသန့် ခန့်ထားပေးရပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်စာသင်ကြားရေး M.A. Elt ပညာရေးအဓိကနဲ့မဟာဘွဲ့M.Ed. တွေရလာသူဖြစ်ပေမဲ့ လုပ်ငန်းခွင် အတွေ့အကြုံနည်းသေးသူတွေဖြစ်လို့ အစပိုင်းမှာ အဲဒီလို ဆရာအသစ်လေးတွေကို supervisor/course coordinator က တစ်ပတ်တကြိမ် ၊ နှစ်ပတ်တကြိမ် ခေါ်ယူတွေ့ဆုံပြီး လိုအပ်တဲ့ အကြံတွေ လမ်းညွှန်မှုတွေပေးကြပါတယ်။

ကျွန်တော် အဲဒီလိုမျိုး ဆရာအသစ်တွေကို workshop တွေ orientation/teacher training တွေလုပ်ပေးရတိုင်း စဉ်းစားမိတာလေးက ဒါလေးတွေ မြန်မာပြည်က အစိုးရကျောင်းတွေမှာ သင်ကြားပေးနေကြတဲ့ ဆရာ ဆရာမတွေကိုလည်း ပြောပြချင်စိတ် ဖြစ်မိတာပါပဲ။ သိထားပြီးသားတွေ လေ့လာဖူးပြီးသားတွေ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ မသိသေးသူတွေအတွက် မှတ်သားစရာဖြစ်ပြီး သိထားပြီးသူတွေအတွက်တော့ ပြန်လှန်သင်ကြားခြင်း revision လုပ်တယ်လို့သာ သဘောထားစေချင်ပါတယ်။

ဒီဆောင်းပါးမှာ အင်္ဂလိပ်စာသင်ကြားခြင်းအတွက် သီးသန့်ရေးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ စာသင်ကြားပို့ချရေးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ အင်္ဂလိပ် စကားလုံး အချို့ကို ဆရာ ဆရာမတွေ အားလုံး ယေဘူယျသိထားရအောင်သာ တင်ပြသွားမှာပါ။ teaching methodology အကြောင်းတွေ theory-heavy မရေးပါဘူး။ အရေးကြီးတဲ့ basic terms တချို့ကို မိတ်ဆက်ခြင်းအဆင့်သာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပိုမြင့် ပိုခက်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းအရာတချို့ကိုတော့ နောင် အချိန်ရရင် ဆက်ရေးသွားပါ့မယ်။

ကဲ...စလိုက်ကြရအောင်။ ဆရာ ဆရာမ တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဒီအောက်မှာ ဖော်ပြမဲ့ အင်္ဂလိပ်စာလုံးလေးတွေကို သိနားလည်ထားစေချင်ပါတယ်။

🍎class chemistry

chemistry ဆိုတာနဲ့ ဓါတုဗေဒဘာသာရပ် လို့ဘာသာမပြန်လိုက်ပါနဲ့။ ဓါတုဗေဒအတန်းကိုလည်း ပြောချင်တာမဟုတ်။ (chemistry class ဆိုရင်တော့ ဓါတုဗေဒ အတန်းပေါ့) ဆရာနဲ့ အတန်းထဲက တပည့်တွေ ကျောင်းသားတွေ ဆက်ဆံမှု အစဉ်ချောသလား။ နားလည်မှု၊ အပြန်အလှန်လေးစားမှု ၊နွေးထွေးမှုရှိရဲ့လား...အဲဒီကိစ္စတွေကို class chemistry လို့ခေါ်တယ်။ တခါတလေ ဆရာပြောလည်း နားမထောင်ကြ၊ နားလည်ရဲ့လားလို့မေးရင်တောင်ပြန်မဖြေချင်ကြတဲ့ စာသင်ခန်းမျိုးမှာ

There is no chemistry in the class. လို့ ဆရာတွေ ငြီးတတ်ကြတယ်။ ဓာတ်ပျက်တယ်ပေါ့။

There is great chemistry among the teacher and students. ဆရာနဲ့ ကျောင်းသားတွေ အစဉ်ပြေတယ်၊ သာသာယာယာ နွေးနွေးထွေးထွေးရှိတယ်...လို့မှတ်ချက်ချတတ်ကြတယ်။

chemistry ကောင်းဖို့ဆိုတာ ဆရာ့ရဲ့ မေတ္တာ၊ personality၊ စိတ်ရှည်မှု၊ ဘာသာရပ် အကြောင်းအရာကိုနိုင်နင်းမှု၊ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းအောင် သင်ပြတတ်မှု စသည်ဖြင့် အကြောင်းအရာအများကြီးရဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုဖြစ်ပါတယ်။

🍎rapport

rapport ဆိုတာ ဆရာနဲ့ ကျောင်းသား လမိုင်းကပ်တာ။ အပေါက်အလမ်းတည့်တာ။

There is a good rapport between the teacher and students. လို့ သုံးကြတယ်။ လမိုင်းကပ်တယ်။ အားလုံး တက်တက်ကြွကြွ ဆရာခိုင်းတာကို လိုက်လုပ်ကြတယ်..တဲ့။

လမိုင်းမကပ်ဘူးဆိုရင် There is no rapport/ There is little rapport. စသည်ဖြင့် သုံးပါ။

ဆိုတော့ကာ class chemistry နဲ့ rapport ဟာ အဓိပ္ပါယ်ဆင်တူတာကို သတိပြုပါ။

နောက်ထပ် ဆရာအသစ်လေးတွေကို ပြောပြရတဲ့ ဝါကျတစ်ကြောင်းကတော့

🍎Each and every individual student is different. ဆိုတာပါ။ ကျောင်းသားတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် သင်ယူပုံ ကြိုးစားပုံ ပညာလိုချင်ပုံ ကြီးပြင်းလာကြတဲ့ပတ်ဝန်းကျင် အခွင့်အရေးတွေမတူကြောင်းကို သတိပေးရပါတယ်။ individual learner differences ကို ထောက်ပြရပါတယ်။ ပြီးတော့ 🍎Every class is different. ဆိုတာလည်းပြောပြရတယ်။ မနက်ပိုင်းအတန်းကို ဒီသင်ခန်းစာ ဒီလိုသင်ကြားမှုအသုံးချခဲ့တာ အောင်မြင်ပေမဲ့ နေ့ခင်းပိုင်းအတန်းထဲက ကျောင်းသားတွေနဲ့ကျတော့ အလုပ်မဖြစ်တာမျိုးတွေကြုံကြရတတ်ပါတယ်။ 🍎Teaching is both art and science. ဆိုတာကိုး။

အခု ဆက်ပြီး မသိမဖြစ် buzz words တွေတချို့ကို ဆက်ကြည့်ရအောင်။

🍎student-centred teaching method ကျောင်းသားဗဟိုပြု သင်ကြားရေးစနစ်

🍎teacher-centered approach ဆရာဗဟိုပြုသင်ကြားနည်း (approach နဲ့ method ဖလှယ်သုံးတယ်)

🍎teacher-led activity ဆရာမှ ဦးဆောင်ပြုလုပ်ပေးသည့်လေ့ကျင့်ခန်း

🍎chalk and talk

 မြေဖြူခဲသုံး၍ ကျောက်သင်ပုန်းပေါ်တွင် ဆရာမှရေးတာကို လိုက်ကူးကြ၊ ဆရာမှသာ ဟောပြောသင်ပြသည့်စနစ် (traditional method လို့ ဝေဖန်ပြောဆိုကြတဲ့နေရာမှာ သုံးပါတယ်။ ရှေးရိုးအတိုင်း စာအုပ်ကြီးအတိုင်းသာသင်ပုံ။ ကျောင်းသားတွေကို ပါဝင်ဆွေးနွေးစေတာတို့ power point သုံးတာတို့ မရှိဘူးဆိုတဲ့သဘော)

🍎traditional method သမားရိုးကျ နည်းစနစ်ဟောင်းသင်ကြားမှုပုံစံ

🍎memorization/ rote learning စာကိုအလွတ်ကျက်ခြင်း၊ အာဂုံဆောင်ခြင်း (ဒါလည်း traditional approach ကို ဝေဖန်ခြင်း နောက်တစ်ခုပါ)

🍎content-based exam နှင့် skill-based exam

ဥပမာ မြန်မာပြည်က အထက်တန်းကျောင်း စာမေးပွဲတွေကိုကြည့်ပါ။ မြန်မာစာ၊ သမိုင်း၊ ဘိုင်အို စသည်ဖြင့်။ စာမေးပွဲမေးခွန်းပုံစံက ကျောင်းသားကို ပုံနှိပ်စာအုပ်ထဲက အကြောင်းအရာ content တွေကို အလွတ်ရအောင်ကျက်မှတ်ပြီးမှဖြေလို့ရနိုင်မဲ့ မေးခွန်းတွေဆိုရင် အဲဒီလို စာမေးပွဲမျိုးကို content-based exam လို့ခေါ်ပါတယ်။

အဲဒီလို စာမေးပွဲစနစ်ဟာ ကျောင်းသားတွေ စာအလွတ်ကျက်အောင် rote learning/ memorization ကို အားပေးစေတယ်လို့ ဝေဖန်ခံရပါတယ်။ နားလည် မလည်မသိ အလွတ်တော့ ကျက်ချလိုက်တာပဲ။ အဲဒီ အလွတ်ရနေတဲ့ information ကို လက်တွေ့ နေ့စဉ်ဘဝ သို့မဟုတ် လုပ်ငန်းခွင်မှာ ဘယ်လိုပြန်အသုံးချနိုင်မယ်ဆိုတာ မသိကြတာမျိုးဖြစ်တတ်ပါတယ်။

content-based exam နဲ့ မတူတာကတော့ skill-based exam ပါ။ စာ အကြောင်းအရာကို အလွတ်ရနေဖို့ အားမပေးပါဘူး။ အတန်းထဲမှာ ဆရာက လက်တွေ့အသုံးချလို့ရမဲ့ skills တွေသင်ပေးပါတယ်။ နားလည်မှု လက်တွေ့ပြုလုပ်နိုင်မှုက ပိုအရေးကြီးတယ်လို့ ယူဆတဲ့အတွက် စာမေးပွဲမေးခွန်းတွေကလည်း unknown/unseen တွေသာမေးပါတယ်။ အဲဒီပေးထားတဲ့ new situations တွေပေါ်မှာ ဆရာသင်ပေးထားတဲ့ skills တွေကို ကျောင်းသားက လက်တွေ့အသုံးချ apply လုပ်ပြရတာပါ။ skills နဲ့ application ကို focus လုပ်တဲ့ စာမေးပွဲဖြစ်လို့ skill-based exam စနစ်မှာ rote learning စာအလွတ်ကျက်ခြင်းအတွက်နေရာမရှိသလို traditional method စနစ်နဲ့သာ ရင်းနှီးတဲ့ ကျောင်းသားတွေ အကြပ်ရိုက်တတ်ကြပါတယ်။

"Give a man a fish and you feed him for a day; teach a man to fish and you feed him for a lifetime." ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားကို ကြားဖူးကြမယ်ထင်ပါတယ်။

ငါးတစ်ကောင်ပေးလိုက်ရင် သူဟာ တစ်နပ်စာစားနိုင်လိမ့်မယ်။ ငါးဖမ်းတဲ့ အတတ်ပညာကိုသင်ပေးလိုက်ရင်တော့ အဲဒီသူဟာ တစ်သက်စာ စားသောက်နိုင်မှာဖြစ်တယ်...

ပြောချင်တာကတော့ rote learning စာကိုအလွတ်ကျက် စာမေးပွဲအတွက် တစ်ပွဲတိုးပြင်ဆင်ကျက်မှတ် ...ပြီးရင်စာတွေမေ့သွားမဲ့ တနပ်စားစနစ်ထက် skills တွေ တကယ့်နေ့စဉ် လက်တွေ့ဘဝမှာ အသုံးဝင်မဲ့ life skills တွေကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးတဲ့ ပညာရေးစနစ်ကတော့ တနပ်စားမဟုတ် တသက်စားဖို့ ကွန်ချက်ပြပေးလိုက်သလိုပါပဲ။

ဆက်ပြောစရာတွေအများကြီးပါ။ စာအရမ်းမရှည်အောင် bite-size လေးတွေ ခွဲခွဲပြီးတင်ပေးရင် ပိုပြီး digestible အစာကြေလွယ် မှတ်မိလွယ်မယ်လို့ထင်ပါတယ်။ ဆက်တင်ပေးပါ့မယ်။

With love,

Dr.Soe Than

May 29, 2017်